რონდელის ბლოგი
ჟენევის სამიტის კიბერგანზომილება
ანდრია გოცირიძე, კიბერუსაფრთხოების საგანმანათლებლო კვლევითი ცენტრის CYSEC-ის დამფუძნებელი
კრემლთან პირდაპირ ან ირიბად დაკავშირებული კიბერშეტევების შემდეგ ჟენევის სამიტზე კიბერუსაფრთხოება განხილვის მნიშვნელოვან თემად იქცა. წინასწარ დაანონსებული ადეკვატური პასუხის ფონზე, ბაიდენმა პუტინს იმ დარგების სია გადასცა, რომლებზე თავდასხმაც ვაშინგტონისთვის წითელი ხაზი იქნება. რუსეთის პრეზიდენტმა, როგორც მოსალოდნელი იყო, უარყო კიბერშეტევებთან რუსეთის კავშირი, თუმცა მზადყოფნა გამოთქვა კიბერექსპერტების თანამშრომლობაზე. სამიტს, რომელმაც გაამძაფრა განცდა, რომ უახლოეს პერიოდში რუსეთის მხრიდან კიბერსივრცეში პასუხისმგებლობის მქონე ქცევა ნაკლებად სავარაუდოა, წინ რამდენიმე მნიშვნელოვანი კიბერშეტევა უსწრებდა.
2020 წლის მიწურულს ცნობილმა ამერიკულმა კიბერუსაფრთხოების ჯგუფმა „FireEye“-მ განაცხადა, რომ კომპანია კიბერშეტევის მსხვერპლი გახდა. აღმოჩნდა, რომ რუსეთის ფედერაციის საგარეო დაზვერვის სამსახურთან დაკავშირებულმა APT29-მ აშშ-ის მსხვილ კერძო კომპანიებსა და სამთავრობო უწყებებზე მასშტაბური კიბერშეტევა განახორციელა. კიბერშეტევა „SolarWinds Orion“-ის სისტემური განახლების ფაილიდან მომდინარეობდა, რომელშიც მავნე კოდი იყო ჩაშენებული. შეტევის ობიექტი აღმოჩნდა ორასზე მეტი ფედერალური სააგენტო და მსოფლიო მასშტაბით ათასობით ორგანიზაცია. თავდასხმის მიზნად კიბერჯაშუშობა დასახელდა.
2021 წლის 7 მაისს აშშ-ის ერთ-ერთ უმსხვილეს ნავთობსადენზე განხორციელებული “Ransomware” კიბერშეტევის შედეგად, კომპანია Colonial Pipeline-მა ნავთობსადენის მუშაობა დროებით შეაჩერა. ჰაკერებმა მილსადენის კომპიუტერულ სისტემაში შეაღწიეს და ხელში თითქმის 100 GB-ის მოცულობის მონაცემები ჩაიგდეს, ხოლო დაშიფრული მონაცემების გასახსნელად კომპანიისგან გამოსასყიდად რამდენიმე მილიონი დოლარის ღირებულების ბიტკოინი მიიღეს.
აშშ-ის მთავრობამ საგანგებო მდგომარეობა გამოაცხადა. მილსადენის გაჩერებამ საწვავის ფასის ზრდა გამოიწვია. რამდენიმედღიანი შეფერხების შედეგად, საწვავის ფასმა 2014 წლის ოქტომბრის შემდეგ ყველაზე მაღალ ნიშნულს მიაღწია.
თავდამსხმელი DarkSide, რუსეთში ბაზირებული კიბერკრიმინალური დაჯგუფება, რომელიც Ransomware-ის ტიპის შეტევას იყენებს, გასულ წელს გააქტიურდა და დასავლეთის ქვეყნებს უკვე მილიარდობით ზარალი მიაყენა. ჯგუფს ერთგვარი „ეთიკის კოდექსიც“ აქვს: აცხადებს, რომ არასოდეს დაესხმიან თავს სახელმწიფო უწყებებს, სამედიცინო სფეროს და საგანმანათლებლო ინსტიტუტებს.
ოდნავ მოგვიანებით, ივნისის დასაწყისში განხორციელებულმა მორიგმა „Ransomware“ შეტევამ ხორცპროდუქტების უმსხვილეს მწარმოებელ JBS-ზე აშშ-ის, კანადისა და ავსტრალიის ოპერაციებში მნიშვნელოვანი შეფერხება და ხორცპროდუქტების ფასების ზრდა გამოიწვია. FBI-ის განცხადებით, შეტევის უკან რუსული კიბერკრიმინალური დაჯგუფება „REvil“ იდგა.
„REvil“, იგივე Sodinokibi, ცნობილი კიბერკრიმინალური ჯგუფია, რომელიც მინიმუმ 2019 წლიდანაა აქტიური და მისი წევრები რუსეთისა და პოსტსაბჭოთა ქვეყნების მოქალაქეები არიან.
უკანასკნელ ორ შეტევაში კრემლის მონაწილეობის სამხილები ჯერჯერობით არ არსებობს, თუმცა პრეზიდენტ ბაიდენის განცხადებით, ის გარემოება, რომ კიბერკრიმინალი რუსეთშია ბაზირებული, ოფიციალურ მოსკოვს გარკვეულ პასუხისმგებლობას აკისრებს. საყოველთაოდ ცნობილია ოფიციალური მოსკოვის შემწყნარებლობა მის მიერ კონტროლირებადი ტერიტორიებიდან მოქმედი ჰაკერული დაჯგუფებების მიმართ. როგორც ჩანს, კრემლი, შესაბამისი ზომების არმიღებით (აქტორების დაპატიმრება და შიფრის გასაღებების მიღება), სულ ცოტა, ახალისებს კიბერკრიმინალის მოქმედებას, რაც დასავლეთის დასუსტებას ემსახურება.
შემცირდება თუ არა კიბერშეტევების რიცხვი შეხვედრის შედეგად, ჯერჯერობით უცნობია, თუმცა სამიტის შემდგომი განცხადებებიდან გამომდინარე, შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ეს იყო Red Flags Summit, სადაც აშშ-მ გარკვეული წითელი ხაზები გაავლო კიბერსივრცეში არსებული რისკების შესამცირებლად.
როგორც ჩანს, ჟენევის სამიტზე, კიბერუსაფრთხოების სფეროში, რამდენიმე ძირითადი მიმართულება შეიძლება გამოვყოთ:
- ბაიდენის განცხადებით, ორი ქვეყნის ექსპერტები იმუშავებენ „კონკრეტულ აღქმაზე, თუ რა ქმედებებია აკრძალული კიბერსივრცეში“, ასევე თვალყურს მიადევნებენ ორივე სახელმწიფოს ტერიტორიიდან განხორციელებულ კიბერშეტევებს;
- ბაიდენმა პუტინს გადასცა იმ 16 დარგის სია, რომლებიც პრეზიდენტის 2013 წლის განკარგულებით კრიტიკულ ინფრასტრუქტურადაა მიჩნეული და რომელზე თავდასხმაც, პრეზიდენტის განცხადებით, შესაბამის რეაგირებას გამოიწვევს. ამ დარგებს მიეკუთვნება: სახელმწიფო სექტორი, საბანკო, საფინანსო, სამედიცინო, ICT სფერო, ენერგეტიკა, ლოჯისტიკა, აგროსფერო და სხვა კრიტიკულად მნიშვნელოვანი დარგები.
- სამიტის წინ პუტინმა აშშ-ის ადმინისტრაციას კიბერკრიმინალების გაცვლა შესთავაზა, რასაც თეთრი სახლი კიბერკრიმინალის პასუხისგებაში მიცემისათვის მზადყოფნით შეხვდა, თუმცა, ბუნებრივია, ექსტრადიციის გარეშე. ვაშინგტონის პოზიციაა, რომ პასუხისმგებლობის მქონე სახელმწიფო ვალდებულია მიიღოს ზომები მისი ტერიტორიიდან მოქმედი კიბერკრიმინალის წინააღმდეგ, რაც პირდაპირ ეწინააღმდეგება კრემლის განზრახვას, საერთაშორისო სამართალში არსებული „თეთრი ლაქების“ გამო გამოიყენოს კიბერსივრცე საკუთარი გეოპოლიტიკური მიზნების მისაღწევად ისე, რომ ამან არ გამოიწვიოს კოლექტიური თავდაცვის მექანიზმის ან საპასუხო დარტყმის ინიცირება.
- პუტინმა პრესკონფერენციაზე განაცხადა, რომ რუსეთს არ მიუღია შესაბამისი პასუხი კიბერკრიმინალის 45 შემთხვევაზე, მიუხედავად იმისა, რომ კრემლმა აშშ-ის ყველა შესაბამისი მოთხოვნა შეასრულა. რუსეთის პრეზიდენტმა ასევე ხაზი გაუსვა, რომ ვაშინგტონს არასდროს წარუდგენია სათანადო მტკიცებულებები რუსული კიბერშეტევების დასასაბუთებლად. ცხადია, ეს განცხადებები ნაკლებად ინფორმირებულ აუდიტორიაზეა გათვლილი და სიმართლეს არ შეესაბამება. 2019 წლის ოქტომბერში აშშ-ის იუსტიციის დეპარტამენტმა სამართლებრივ ზომებს მიმართა და ბრალი წარუდგინა ГРУ-ის ექვს ოფიცერს. ბრალდება, სხვა რეზონანსულ შეტევებთან ერთად, მოიცავს საქართველოს წამყვან მედიასაშუალებებზე 2018 წელს განხორციელებულ spearphishing შეტევას და ათასობით ქართული საიტის defacement-ს, რომელმაც შეაფერხა პრეზიდენტის, სასამართლოების, ადგილობრივი თვითმმართველობის ვებგვერდების მუშაობა. ოდნავ ადრე ბრალი წარედგინათ რუსული სპეცსამსახურის ათობით თანამშრომელს, აშშ-ის 2016 წლის არჩევნებში ჩარევის გამო.
- შემტევი კიბერშესაძლებლობების განვითარება უმნიშვნელოვანესი თემაა, რაც საქართველოსთვის შეიძლება იქცეს შესაძლებლობის ფანჯარად. ცხადია, შეხვედრის დროს მუქარა ვერ გაიჟღერებდა, თუმცა ადეკვატური პასუხის გაცემა, როგორც ჩანს, მაინც აქტუალური იყო. სავარაუდოდ, სწორედ ამას ემსახურებოდა ბაიდენის შეკითხვა, თუ რას მოიმოქმედებდა პუტინი, თუკი რუსულ ნავთობსადენებზე მასირებული კიბერშეტევის ფაქტის წინაშე აღმოჩნდებოდა. ბაიდენმა ხაზი გაუსვა, რომ შტატებს მნიშვნელოვანი კიბერშეტევითი პოტენციალი აქვს და პუტინმა იცის რა შედეგებია მოსალოდნელი. უნდა აღინიშნოს, რომ უკანასკნელ პერიოდში აშშ მუშაობს შეტევითი კიბერშესაძლებლობების განვითარებაზე. აშშ-ის კიბერსარდლობამ გააფართოვა საკუთარი მისია ევროპაში, ახლო აღმოსავლეთსა და აზიაში, რათა დაკვირვება აწარმოოს რუს, ჩინელ და ირანელ კიბერაქტორებზე. NSA-ს აქვს შესაძლებლობა, დაბლოკოს საზღვარგარეთ მყოფი სამიზნეები, გაანადგუროს მათი მონაცემთა ბაზები ან მწყობრიდან გამოიყვანოს ქსელი. 2018 წლის შუალედური არჩევნების მიმდინარეობისას ამერიკის სპეცსამსახურებმა პრევენციისათვის დაბლოკეს რუსული IRA. გასულ წელს კი NSA-მ და აშშ-ის კიბერსარდლობამ ირანის რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის ჰაკერების წინააღმდეგ კიბეროპერაცია ჩაატარეს, მას შემდეგ, რაც ამ დაჯგუფებამ მუქარის შემცველი წერილები დაუგზავნა ამერიკელ ამომრჩეველს.
SollarWinds-ის ინციდენტის შემდეგ თეთრი სახლი აპირებს აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტის მიერ ორგანიზებულ ყოველწლიურ სწავლებებში CYBER FLAG 21-1
მიიწვიოს მოკავშირეები: დიდი ბრიტანეთი, დანია, ესტონეთი და საფრანგეთი. ოფიციალური მონაცემებით, სწავლება შექმნის დაცვითი კიბეროპერატორების თანამეგობრობას და გააძლიერებს შესაძლებლობებს კრიტიკულ ინფრასტრუქტურაზე მავნე მოქმედებების გამოვლენის, კონტრღონისძიებების სინქრონიზაციისა და ერთობლივი რეაგირების თვალსაზრისით. ეს კიბერსივრცეში კოლექტიური თავდაცვის ალიანსის ერთგვარი ჩანასახია, რომელიც იმოქმედებს კიბერსივრცეში სახელმწიფოთა პასუხისმგებლობის მქონე ქცევის ნორმების შესაბამისად.
ზოგადად, კიბერსივრცეში მიმდინარე დაპირისპირების ფონზე, ვაშინგტონი ეცდება გაააქტიუროს თანამშრომლობა მოკავშირეებთან მავნე კიბერმოქმედებების საწინააღმდეგოდ ატრიბუციისა და საერთაშორისო სამართლის ნორმების სინქრონიზაციისათვის. საქართველოსთვის ამ ღონისძიებებში ჩართულობა მეტად მნიშვნელოვანია, რადგან ჩვენი კიბერსივრცე ერთგვარი პოლიგონია რუსული კიბეროპერაციების გამოსაცდელად.
ჯერ კიდევ 2019 წლის სექტემბერში აშშ-მ და 26 პარტნიორმა სახელმწიფომ ხელი მოაწერეს ერთობლივ განცხადებას კიბერსივრცეში სახელმწიფოთა პასუხისმგებლობის მქონე ქცევის შესახებ. ხელმომწერები აღნიშნავენ, რომ აუცილებლობის შემთხვევაში ისინი ერთობლივად იმოქმედებენ „უპასუხისმგებლო“ ქვეყნების წინააღმდეგ საერთაშორისო სამართლის ნორმების შესაბამისად. ცხადია, რუსეთმა ამ დოკუმენტს ხელი არ მოაწერა, ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენელმა კი განაცხადა, რომ განცხადება „ემსახურება ხელმომწერი ქვეყნების კიბერშეტევითი პოტენციალის შექმნის გამართლებას“.
მნიშვნელოვანია საქართველო მიუერთდეს ამ დოკუმენტს და ამით მოიპოვებს შესაძლებლობას, მონაწილეობა მიიღოს ინტერნეტში პასუხისმგებლობის მქონე ქცევის ჩარჩოს შემუშავებასა და კიბერშესაძლებლობების განვითარების ღონისძიებებში. ამასთან, აუცილებელია, საქართველო არ შემოიფარგლოს მხოლოდ ატრიბუციის განცხადებებით და საწყის ეტაპზევე დააფიქსიროს CYBER FLAG 21-1 ეგიდით მოსალოდნელ ალიანსში გაწევრიანების მზაობა. ამგვარი განვითარება, კიბერსივრცეში საქართველოს დასავლეთთან ინტეგრაციის ხარისხის გათვალისწინებით, სავსებით რეალურია.
თემატური პოსტები
- რუსეთ-საქართველოს შორის ოკუპირებული აფხაზეთის გავლით სარკინიგზო მიმოსვლის აღდგენის მოსალოდნელი პოლიტიკური შედეგები
- ოკუპირებული აფხაზეთი და ცხინვალის რეგიონი: ვაჭრობის „ლეგალიზაცია“ და რუსეთის სატრანზიტო დერეფნის პერსპექტივები
- იგებს თუ არა უკრაინა ომს და რა გათვლა შეიძლება ჰქონდეს რუსეთს?
- რუსეთის დიპლომატიური იერიში აფრიკაში
- რუსეთის საგარეო პოლიტიკის ახალი კონცეფცია და საქართველოს ოკუპირებული რეგიონები
- სანქციების მეათე პაკეტი - რუსული აგრესიის ერთი წელი
- ჩინეთ-რუსეთის ურთიერთობის დინამიკა რუსეთ-უკრაინის ომის ფონზე
- რუსეთ-უკრაინის ომი და რუსეთის გრძელვადიანი სტრატეგიული ინტერესები
- ფრენების აღდგენა რუსეთთან – პოტენციური შედეგები საქართველოსთვის
- ჰიბრიდული ომი რუსული წესებით და უკრაინის რეზისტენტობა
- მოლდოვის გამოწვევები უკრაინაში ომის ფონზე
- ცვლის თუ არა ისრაელის ახალი მთავრობა ამ ქვეყნის პოლიტიკას რუსეთ-უკრაინის ომის მიმართ?
- რა სურს რუსეთს საქართველოსგან?
- სანქციების მეცხრე პაკეტი - რუსული ესკალაციისა და სარაკეტო იერიშების საპასუხოდ
- საფრთხე, რომელიც რუსეთ-უკრაინის ომის შემდეგ შეიძლება დაემუქროს რუსეთის მეზობლებს
- რისთვის ემზადება ბელარუსი
- ბელარუსის და რუსეთის მიერ ოკუპირებულ აფხაზეთთან სავაჭრო-ეკონომიკური ურთიერთობების გაღრმავება: „აფხაზეთის დამოუკიდებლობის“ აღიარების წინაპირობა?
- „მიტაცებული ემოციები“ - რუსული პროპაგანდა
- სანქციების მერვე პაკეტი - პასუხი რუსულ ანექსიასა და უკანონო რეფერენდუმებზე
- რა ელის იტალიის საგარეო პოლიტიკას ჯორჯია მელონის გამარჯვების შემდეგ?
- სანქციების მეშვიდე პაკეტი და ემბარგო რუსულ ოქროზე
- ცხინვალის არშემდგარი რეფერენდუმი
- ომი და საქართველო
- „რურალური ორბანიზმი“ - პოლარიზაცია, როგორც უნგრეთის პოლიტიკური მომავლის განმსაზღვრელი ფაქტორი
- არალეგიტიმური საპრეზიდენტო არჩევნები ცხინვალის რეგიონში: რატომ წააგო ბიბილოვმა და რა იქნება ბიბილოვის შემდეგ?
- ომი უკრაინაში და გაერთიანებული სამეფოს ახალი როლი აღმოსავლეთ ევროპაში
- რას მოუტანს სამხრეთ კავკასიას ეუთოს მინსკის ჯგუფის გაუქმება?
- რატომ გააქტიურდა აფხაზური მხარე სოციალურ ქსელებში?
- რატომ არ მოსწონს პუტინს ნეიტრალური უკრაინა? (უკრაინის ნეიტრალური სტატუსი აქტუალური ხდება - რას ნიშნავს ეს პუტინისთვის?)
- ევროპის ენერგომომავალი - გამოწვევები და შესაძლებლობები
- მასობრივი უკონტროლო მიგრაცია და საქართველოს ხელისუფლების პოზიცია
- რა ცვლილებები მოხდა პუტინის რეჟიმის პროპაგანდის ნარატივებში უკრაინაში რუსეთის შეჭრიდან დღემდე
- როგორია თურქეთის პოზიციები და ქმედებები რუსეთ-უკრაინის ომში
- ნატოს შესაძლო გაფართოება ჩრდილოეთ ევროპაში და მისი მნიშვნელობა საქართველოსა და უკრაინისთვის
- პეკინის ზამთრის პოლიტიკური ოლიმპიადა
- რა დგას პუტინის უკრაინაში გამბიტის უკან?
- L'Europe pourra-t-elle éviter le “déjà vu” ? (საფრანგეთი, ევროკავშირის საბჭოს თავმჯდომარე და დაძაბულობა აღმოსავლეთ ევროპაში)
- აშშ-რუსეთის ურთიერთობები და უკრაინის საკითხი
- რამზან კადიროვის რეჟიმის ახალი სამიზნეები
- რა გავლენას მოახდენს მერკელის პოლიტიკიდან წასვლა ევროკავშირის პოლიტიკაზე რუსეთისა და აღმოსავლეთის სამეზობლოს მიმართ?
- რა დგას საქართველოსა და უნგრეთის მთავრობების მზარდი თანამშრომლობის უკან
- „დობერმანი“ მინისტრად: ინალ არძინბას პერსპექტივები და გამოწვევები
- კრიზისი ბელარუსში: როგორ გავაძლიეროთ ჩვენი მედეგობა რუსეთის სტრატეგიის წინააღმდეგ მის ახლო სამეზობლოში
- მოლდოვას გაზის კრიზისი-რუსეთის კიდევ ერთი პოლიტიკური შანტაჟი
- ბელარუსი ერთი წლის შემდეგ: დასუსტებული რეჟიმი რუსული „დაცვის“ ქვეშ
- რუსეთის საპარლამენტო არჩევნები - რა შეიძლება ითქვას რეჟიმის სტაბილურობაზე
- თალიბანი 2.0 ქაბულში: გამოწვევები და მოლოდინი რეგიონის ქვეყნებში
- შეუძლია თუ არა საქართველოს ჩინეთი რუსეთის დასაბალანსებლად გამოიყენოს?
- აფხაზეთში ახალი „პოლიტიკური ელიტის“ ჩამოყალიბება - ვინ ჩაანაცვლებს ძველ „ელიტას“?
- არქტიკის გამდნარი ყინული და მზარდი საფრთხეები
- ევროპა „საზიანო გარიგების“ შედეგების მოლოდინში
- რუსეთის მიმართ ევროკავშირის საგარეო პოლიტიკის გადაფასება
- აშშ, ლიბერალური საერთაშორისო წესრიგი, 2021 წლის გამოწვევები და საქართველო
- მოლაპარაკებები ვენაში ე.წ. ბირთვულ შეთანხმებაზე: ვინ დარჩება მოგებული?!
- რას ნიშნავს აშშ-ის პრეზიდენტ ჯო ბაიდენის მიერ სომეხთა გენოციდის აღიარება?
- პოლიტიკური კრიზისი მოლდოვაში - ჩიხი გამოსავლის გარეშე
- რუსეთის ტესტი თუ ბულინგი?
- ვაქცინის დიპლომატია - ახალი შესაძლებლობა გლობალური ავტორიტარული გავლენისთვის
- ტრანსატლანტიკური ურთიერთობების გამოღვიძება ბაიდენის ადმინისტრაციის პირობებში და ახალი პერსპექტივები საქართველოსთვის
- რუსული გაზის მონოპოლიის დასასრული ბალკანეთზე
- ვის გამოუტანა განაჩენი მოსამართლემ: ნავალნის, პუტინს თუ რუსეთს?!
- ბაიდენის თავსატეხი
- 2020 აფხაზეთში: „არჩევნები“, პანდემია და მეტი ინტეგრაცია რუსეთთან
- ვლ. პუტინის ყოველწლიური დიდი პრეს-კონფერენცია - საყურადღებო გარემოებები და გზავნილები
- რუსეთის ენერგოპოლიტიკა ცხინვალის რეგიონში
- ვინ მოიგო და ვინ წააგო ყარაბაღის ომით
- რა მოიპოვა რუსეთმა ყარაბაღში
- რა წააგო და რა არ წააგო სომხეთმა ყარაბაღში ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ ხელმოწერილი დეკლარაციის შედეგად
- ბელარუსის საპროტესტო აქციები, ლუკაშენკო და რუსეთის ფედერაცია
- რამდენიმე მოსაზრება ტერმინის „პოსტსაბჭოთა სივრცე“ გამოყენების თაობაზე
- ხაბაროვსკის საპროტესტო გამოსვლები, როგორც რუსეთის ფედერაციის სტაბილურობის ერთგვარი ინდიკატორი
- ქართულ-ამერიკული პარტნიორობის პრაგმატიზმი და იდეალიზმი
- პანდემიური პროპაგანდის ტრიო, როგორ იღებს მიზანში დასავლეთს ჩინეთი, რუსეთი და ირანი
- From Russia with love, თუ რუსეთიდან… ეშმაკური გეგმით
- „არჩევნები“ აფხაზეთში: ახალი „პრეზიდენტის“ რევანში და გამოწვევები
- ჩვენი და 1921 წლის ქართველების საერთო ბრძოლის შესახებ
- რუსეთ-თურქეთის დაპირისპირება სირიაში
- პოლიტიკური კრიზისის ანატომია ოკუპირებულ აფხაზეთში
- რას ნიშნავს გენერალ ყასემ სოლეიმანის ლიკვიდაცია?
- რას მოუტანს საქართველოს რუსეთთან დიალოგის ახალი ფორმატი?
- „რუსული კულტურის ცენტრის“ შესახებ
- რუსული პროპაგანდის მთავარი გზავნილები
- რა ვიცით რუსეთის ფედერაციისა და საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრების შეხვედრის შესახებ?
- ანტისაოკუპაციო პოლიტიკის ახალი აქცენტები
- ვლადიმერ პუტინის ძირითადი გზავნილები Financial Times-თვის მიცემული ინტერვიუდან
- საქართველო და რუსეთის პოსტმოდერნისტული ფაშიზმი
- დუგინი მოგვევლინა საქართველოს გულშემატკივრად - რას უნდა ვუმადლოდეთ ამ ფაქტს?
- როგორ შევაჩეროთ რუსეთი
- ფაქტორები, რომელთა გათვალისწინებითაც უნდა მოხდეს კიბერუსაფრთხოების ახალი ეროვნული სტრატეგიის შემუშავება
- ნატოს, რუსეთის და პატ ბუჩანანის შესახებ
- დღევანდელი რუსეთის რელიგიური ომები
- რუსული კვალი ქართულ არჩევნებში
- რას ნიშნავს აშშ-ის გასვლა სირიიდან?
- ბოლტონის ვიზიტი მოსკოვში - რას უნდა ველოდოთ აშშ-რუსეთის ურთიერთობებში?!
- ყარაბაღის კონფლიქტის განახლების რისკი სომხეთში მომხდარი ხავერდოვანი რევოლუციის შემდეგ
- სირიის იდლიბის პროვინციაში შექმნილი სიტუაცია, მხარეთა ინტერესები და საფრთხეები
- ჰელსინკის სამიტი და მისი ძირითადი შედეგები
- რატომ არის აუცილებელი ვიცოდეთ რომელ რიცხვში დაიწყო 2008 წლის ომი
- საქართველოს ადგილი „დასავლეთთან დაახლოების ინდექსი 2018-ში“
- რატომ არ გაამართლა ჩვენი მოლოდინი შარლევუაში (კანადა) დიდი შვიდეულის სამიტის შედეგებმა?
- როგორ მოვიგოთ ცივი ომი 2.0
- რუსეთის „ელჩის“ როტაცია აფხაზეთში
- რატომ არ გაახსენდათ დიდი შვიდეულის საგარეო საქმეთა მინისტრებს საქართველო ტორონტოში 2018 წლის 23 აპრილის შეხვედრის დროს?
- ამერიკის სტრატეგია და საქართველო
- პუტინის წინასაარჩევნო ეკონომიკური დაპირებები: მითი და რეალობა
- დარჩეს ჟენევა ისე, როგორც არის
- თურქეთის სამხედრო ოპერაცია აფრინში - ახალი ფაზა სირიის კონფლიქტში
- კრემლის საკადრო გადაწყვეტილებები და საქართველოს ოკუპირებული რეგიონები
- ვის ეხმარება რუსეთი?
- რუსეთიდან მომდინარე საფრთხეები და საქართველოს უსაფრთხოების სისტემა
- ევრაზიის ეკონომიკური კავშირი და რუსეთ-საქართველოს თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმების პრობლემები
- არის თუ არა საქართველოს ექსპორტის ზრდა მდგრადი?
- ცხინვალის რეგიონში უსაფრთხოების სფეროზე რუსეთის გავლენა იზრდება: მხარდაჭერა სრული ინტეგრაციის სანაცვლოდ
- რა ელით გალელებს?
- სამხედრო ხარჯების ზრდა და რუსეთთან ურთიერთობა: აზერბაიჯანი სომხეთზე უპირატესობის მოპოვებას ცდილობს
- ხელის შეშლა და ყურადღების გაფანტვა: დასავლეთთან ურთიერთობის რუსული მეთოდოლოგია
- რუსი დიპლომატები საქართველოში - ვინ არიან ისინი, რამდენი არიან და რას საქმიანობენ?
- პუტინის ვიზიტი ოკუპირებულ აფხაზეთში: იყო კი ჩვენი რეაქცია საკმარისი?
- მისაღებია თუ არა საქართველოს ნეიტრალიტეტის გამოცხადება
- როგორ შევაჩეროთ „მცოცავი ოკუპაცია“
- კრემლის პოლიტიკა საქართველოს ოკუპირებულ რეგიონებში ახალ ეტაპზე გადადის
- სირიის სამოქალაქო ომი რეგიონული უსაფრთხოების კონტექსტში
- რუსეთის იმპერიალიზმთან ბრძოლის მეორე რაუნდი, რომლის მოგება შესაძლებელია
- საპარლამენტო არჩევნები სომხეთში - მმართველი პარტიის ტრიუმფი
- საქართველოს დღევანდელი საგარეო პოლიტიკა - რამდენად ეფექტურად უმკლავდება იგი არსებულ გამოწვევებს?
- რამდენიმე მოსაზრება „გაზპრომთან“ დადებული ხელშეკრულების თაობაზე
- ახალი რუსული შეიარაღება კავკასიაში და მისი გავლენა საქართველოს ევროატლანტიკურ მისწრაფებებზე